Trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ và trở thành động lực then chốt cho sự tăng trưởng kinh tế - xã hội, tỉnh Thanh Hóa đã và đang chủ động đẩy mạnh các hoạt động nhằm thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT).

Ngày 18 tháng 7 năm 2025, tại Thanh Hóa, Sở Công Thương tỉnh phối hợp với Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX) thuộc Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã tổ chức thành công Hội nghị tập huấn, đào tạo kỹ năng TMĐT. Sự kiện này không chỉ nhằm nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng thực tiễn, mà còn tạo sức lan tỏa mạnh mẽ về chuyển đổi số trong cộng đồng, góp phần nâng cao năng lực kinh doanh trực tuyến cho nhiều lực lượng quan trọng tại địa phương, bao gồm cán bộ nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã, thanh niên khởi nghiệp và sinh viên.

Thương mại điện tử – Động lực phát triển trong bối cảnh mới

Thương mại điện tử (TMĐT) đang được nhìn nhận là một động lực phát triển quan trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tại Việt Nam, TMĐT đang ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT hàng đầu thế giới.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm eComDX, cho biết doanh thu TMĐT B2C của Việt Nam đã đạt 20,5 tỷ USD vào năm 2023, chiếm khoảng 8% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa cả nước. Dự kiến đến năm 2024, quy mô thị trường sẽ tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng trên 20% so với năm trước và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Đặc biệt, TMĐT đã đóng góp tới hai phần ba giá trị kinh tế số quốc gia, cho thấy vai trò ngày càng lớn trong nền kinh tế số. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2025, doanh thu TMĐT B2C sẽ tiếp tục bứt phá, đạt mốc 39 tỷ USD. Những con số này minh chứng cho tiềm năng to lớn và vai trò không thể phủ nhận của TMĐT trong công cuộc phát triển kinh tế số quốc gia.

Tuy nhiên, tại Thanh Hóa, mặc dù sở hữu nhiều lợi thế như quy mô dân số lớn, tốc độ đô thị hóa nhanh, hạ tầng viễn thông đang được cải thiện và số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ tăng mạnh qua các năm, chuyển đổi số trên địa bàn vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Ông Trần Đức Lương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thanh Hóa, nhấn mạnh rằng phần lớn cán bộ nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã, thanh niên khởi nghiệp và sinh viên tại địa phương hiện vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận và vận dụng thương mại điện tử vào thực tiễn. Nhiều đơn vị chưa thành thạo kỹ năng triển khai kinh doanh trực tuyến, dẫn đến tâm lý e ngại và thiếu tự tin khi chuyển đổi sang môi trường số. Tình trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, hướng dẫn và hỗ trợ một cách bài bản nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, doanh nghiệp, hợp tác xã, thanh niên khởi nghiệp và sinh viên có đủ khả năng thích ứng, ứng dụng hiệu quả các nền tảng số trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Việc tổ chức Hội nghị đào tạo lần này là hết sức cần thiết và kịp thời, giúp trang bị kiến thức, kỹ năng thực tiễn, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng tại địa phương.

Nắm bắt xu hướng và vượt qua thách thức trong TMĐT

Thương mại điện tử không chỉ mang lại cơ hội mà còn đi kèm với nhiều thách thức. Để phát triển bền vững trong môi trường số, doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Thanh Hóa nói riêng cần chủ động nắm bắt các xu hướng mới. Ông Nguyễn Hữu Tuấn khuyến nghị các doanh nghiệp nên tập trung vào “shoppertainment” (mua sắm kết hợp giải trí), livestream bán hàng, và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích hành vi người tiêu dùng, từ đó đề xuất sản phẩm phù hợp và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm. Ngoài ra, tối ưu hóa logistics thông qua việc lựa chọn đơn vị vận chuyển linh hoạt, rút ngắn thời gian giao hàng và giảm chi phí vận chuyển là yếu tố sống còn. Bảo đảm an toàn giao dịch cũng được đặt lên hàng đầu thông qua các phương thức thanh toán bảo mật, xác thực đơn hàng, và quản lý phản hồi, đánh giá của khách hàng một cách minh bạch và chuyên nghiệp.

Hiểu đúng chính sách thuế để phát triển bền vững

Một trong những nội dung được quan tâm đặc biệt tại Hội nghị là chính sách thuế trong hoạt động kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử. Hiện nay, việc bán hàng qua nền tảng số đang được điều chỉnh bởi một hệ thống pháp luật đồng bộ, bao gồm Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Nghị định 126/2020/NĐ-CP, cùng các Thông tư hướng dẫn như 40/2021/TT-BTC và 80/2021/TT-BTC. Các văn bản này không chỉ quy định rõ trách nhiệm đăng ký, kê khai và nộp thuế mà còn tạo hành lang pháp lý cho việc giám sát, quản lý minh bạch hoạt động kinh doanh trực tuyến.

Việc hiểu và tuân thủ đúng các quy định thuế là yếu tố then chốt để doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định và minh bạch trong môi trường số. Các tổ chức và cá nhân kinh doanh trên nền tảng TMĐT cần đặc biệt lưu tâm đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế một cách đầy đủ nhằm hạn chế tối đa các rủi ro pháp lý. Trong bối cảnh chính sách thuế liên tục được điều chỉnh để theo kịp tốc độ phát triển của TMĐT, mỗi doanh nghiệp nên chủ động cập nhật thông tin và khi gặp vướng mắc, nên tìm đến chuyên gia tư vấn thuế để được hỗ trợ kịp thời.

AI – Công cụ hiện đại hóa quy trình kinh doanh online

Tại Hội nghị, các học viên cũng đã được tiếp cận những kiến thức và kỹ năng thiết yếu để vận hành gian hàng trên sàn TMĐT Shopee, đồng thời ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm tối ưu hóa hoạt động kinh doanh trực tuyến. Đây được xem là chìa khóa giúp các đơn vị địa phương vượt qua rào cản nguồn lực, từng bước khẳng định vị thế trong môi trường số ngày càng cạnh tranh.

Ông Cao Quí Long, giảng viên eComDX, chia sẻ rằng AI đang trở thành công cụ không thể thiếu trong toàn bộ chuỗi vận hành TMĐT. Từ khâu tạo nội dung sản phẩm, thiết kế hình ảnh, video quảng cáo, đến quản lý đơn hàng, dự báo nhu cầu và chăm sóc khách hàng, tất cả đều có thể được thực hiện một cách tự động, tiết kiệm và hiệu quả hơn nhờ các công cụ AI.

Nội dung trình bày của ông Long không chỉ dừng lại ở lý thuyết, mà còn lồng ghép các phần thực hành cụ thể: cách tạo tài khoản bán hàng, xây dựng gian hàng bài bản, cập nhật sản phẩm đúng chuẩn, và vận hành quảng cáo hiệu quả nhờ vào các công cụ hỗ trợ AI. Ông Long cũng chỉ ra rằng việc tận dụng AI để phân tích dữ liệu người tiêu dùng, tối ưu giá bán, tự động trả lời khách hàng và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng và bứt phá trên các nền tảng TMĐT. Ông khẳng định: “Với AI, dù là người mới bắt đầu hay doanh nghiệp đã có kinh nghiệm, ai cũng có thể triển khai hoạt động kinh doanh online một cách bài bản, chuyên nghiệp và tiết kiệm”. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của AI trong việc dân chủ hóa quá trình chuyển đổi số cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa vốn thường gặp hạn chế về nguồn lực.

Hướng tới tương lai bền vững

Hội nghị lần này không chỉ là dịp để cập nhật kiến thức và kỹ năng về thương mại điện tử, mà còn là cơ hội quan trọng giúp các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức tại Thanh Hóa tiếp cận các quy định pháp lý mới nhất, định hướng rõ ràng cho sự phát triển bền vững của TMĐT tại địa phương. Thông qua trao đổi trực tiếp với các chuyên gia, nhiều vướng mắc thực tiễn đã được tháo gỡ, tạo nền tảng pháp lý và kỹ thuật vững chắc để các doanh nghiệp tự tin chuyển đổi số và mở rộng hoạt động kinh doanh trực tuyến.

Trong thời gian tới, Trung tâm eComDX sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực TMĐT tại các địa phương, đặc biệt tập trung vào doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã và hộ kinh doanh cá thể và thanh niên khởi nghiệp tại các tỉnh. Những nỗ lực này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của TMĐT, từ đó hình thành hệ sinh thái số vững mạnh, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế số của quốc gia. Đây là một bước đi chiến lược, khẳng định cam kết của cả cơ quan quản lý và các đơn vị hỗ trợ trong việc kiến tạo một môi trường thuận lợi, bền vững cho sự phát triển của TMĐT, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của Thanh Hóa và cả nước.

Nguyễn Khánh Linh